Mensen vragen weleens waarom ik dit werk doe. Het antwoord is eenvoudig. Omdat het bij me past. Beter dan elk ander werk. Alle dingen die ik gedaan heb en goed kan, komen in de week van afscheid en uitvaart tot hun recht. Dat geeft voldoening. Ik heb ervaren hoe het afscheid anders en beter kan. Daar wil ik naasten graag bij helpen. Als ik er nu op terug kijk lijkt het zelfs in de genen te zitten.
Hoogst ongebruikelijk
De moeder van mijn vader, geboren in 1899, ging eens praten met de meneer van de uitvaartverzekering. Volgens mijn vader heeft ze op alle onderdelen van haar uitvaartwensen te horen gekregen: ‘Dat kan wel mevrouw, maar het is hoogst ongebruikelijk’. Toen een vriendin van mij vorig jaar ook eens met de uitvaartverzekeraar ging praten, was het antwoord nog steeds: ‘Dat kan wel, maar het is erg ongebruikelijk.’ Minstens 60 jaar later! Alle vernieuwing en ‘uw wens staat centraal’ ten spijt.
Eigenheid
De richting waarin de verandering in de uitvaartbranche zich voltrekt gaat van ‘wij nemen uw de zorg uit handen’ naar ‘de wens van de familie staat centraal’. Toch zie je dat deze verandering heel langzaam gaat. Dat de standaard van wat gebruikelijk is, nog steeds heel dominant is. Dit ligt deels aan de uitvaartleider en deels aan onszelf. Wij zelf voelen ons overvallen door de dood, we voelen ons onervaren en onzeker, we voelen tijdsdruk en daarom geven we de regie gemakkelijk uit handen. De uitvaartleider draagt daaraan bij, die komt -met de beste bedoelingen- met een soort keuzemenu: een kistenboek, een kaartenboek, met voorbeeldzinnen, een bloemenboek etc. Wat er dan misgaat, of in elk geval ontbreekt, is de eigenheid van de persoon om wie het gaat en de persoonlijke inbreng van degenen die belangrijk voor hem of haar zijn. Dat moet in mijn visie juist leidend zijn.
Niet normaal
Toen de man van mijn moeder overleed, zochten wij een kleine vrouwelijke uitvaartbegeleider die zich profileert met ‘persoonlijk afscheid’. Ik weet dat het héél ongebruikelijk is, maar na het eerste gesprek hadden we beter kunnen zeggen: bedankt voor je tijd maar we kijken even verder. Dat deden we niet. Maar er was geen klik. Op zich was er niets mis met haar, WIJ zijn niet normaal, maar daarin zijn we vast niet de enige. Ik kom uit een groot nieuw samengesteld gezin, dat daardoor nog groter is geworden. We zijn allemaal nogal verschillend en dus zijn we het niet gauw ergens samen over eens. Toch vonden we geen van allen ook maar één kaart toepasselijk uit het boek, geen kist geschikt, de voorbeeldzinnen mooi maar niet passend enz.
Op eigen houtje
Ik denk dat zij het ook ingewikkeld vond met ons, helemaal toen we alles op eigen houtje naar onze eigen hand gingen zetten. We maakten zelf de kaart, formuleerden zelf de tekst, we namen een zeer ongebruikelijke hoeveelheid mensen op namens de familie, op de kaart, inclusief exen, nieuwe partners, overleden zus. Voor een buitenstaander erg onduidelijk maar voor wie ons kent, logisch. Twee dochters hielpen bij de laatste verzorging. De oudste dochter en de man met een eigen klussenbedrijf trokken zich terug om de kist zelf te maken; het werd een ’schatkist’. De oudste zoon schreef het levensverhaal van zijn vader. Een vriend, kinderen en kleinkinderen speelden, zongen of schreven een stukje en zo kwam een veelzijdig programma tot stand. Had de kist in de camper van zijn dochter gepast, dan had zij daarin zijn laatste rit verzorgd. Maar met open deuren rijden vonden we net niet zo passend. Dus het werd een gewone rouwauto maar dan wel een bordeauxrode. Een kleur waar hij van hield en die hem goed stond.
Troosteten
In mijn familie draait het leven om eten, dus ik schakelde mijn netwerk in en zorgde ervoor dat er na afloop van de begrafenis veel, veelzijdig en echt lekker eten en drinken was. Dat het toen eigenlijk heel gezellig en bijna feestelijk werd, is iets dat voor ons juist precies goed en passend is. Dit afscheid klopte gewoon, in de geest van de overledene en voor ons, het bracht veel voldoening.
Zo niet, hoe wel?
Heb je ooit een uitvaart mee gemaakt waarvan je dacht, ‘zo zou ik het niet willen’? Dan is het echt verstandig er één keer over na te denken én er iets mee te doen. Want vaak heeft dat niet goede gevoel, iets te maken met wat gebruikelijk is. Als je dat niet wilt, is het handig daarover iets duidelijk maken aan je naasten. Dat kan heel globaal zijn en hoeft maar 1 keer. Voor mij voldoet de richtlijn: ‘ik wil dat mijn vrienden en familie vormgeven aan het afscheid’.
Maar kijk voor je zelf naar de vraag: Wat maakt nou dat ik over die uitvaart geen goed gevoel had? Daarmee heb je al gauw belangrijke elementen en een richting van wat je wél wilt, te pakken. Bespreek dat een keer met je naasten of schrijf het op, vul een checklist in -via mijn site opvraagbaar- of maak een afspraak voor een gratis en vrijblijvend gesprek (info@onderonsuitvaart.nl).
