De afscheidsbijeenkomst

Locaties
Je kunt een afscheidsbijeenkomst op tal van locaties houden. Het is natuurlijk mooi als het afscheid op een plek kan die speciale betekenis heeft voor de overledene. Meestal zijn dit niet de crematoria en zaaltjes bij de begraafplaats, al kun je daar uit praktische overwegingen natuurlijk wel voor kiezen.

Inhoud
De inhoud moet recht doen aan de persoon en diens leven, de behoeften van naasten en genodigden, zonder de aandachtsboog van de gasten geweld aan te doen. Voor de inhoudelijke onderdelen van de afscheidsbijeenkomst zijn tal van mogelijkheden en legio professionals die er desgewenst een rol in kunnen hebben. Maar vaak zijn de bijdragen uit eigen kring het meest passend en veelzeggend. Die rol kan klein of groot zijn. De kring van betrokkenen kan groot of klein zijn, het afscheid kan eenvoudig of groots zijn, net wat passend is.

Belangrijk is dat

• de overledene goed tot zijn recht komt
• het afscheid passende betekenis heeft voor naasten
• de genodigden ‘hun steentje bijdragen’, afscheid kunnen nemen en hun medeleven kunnen uitdrukken.

Condoleren

Condoleren hoeft niet maar kan aan huis, de dag of avond voor de uitvaart, voorafgaand aan of aansluitend op de afscheidsbijeenkomst. Zowel voor genodigden als voor familie heeft het condoleren vaak een bijzondere waarde. Genodigden kunnen uitdrukking geven aan hun verdriet en medeleven. Naasten hebben letterlijk iedereen even vastgehouden en in de ogen gekeken. Er is verbinding gemaakt. Sommige mensen hebben geen goed gevoel bij de lange-rij-versie van dit ritueel. Natuurlijk zijn er ook manieren om het condoleren informeler of anders te doen. We denken graag met je mee hoe jullie dit zouden willen.

Vastleggen van herinneringen

De werkelijkheid
De week na overlijden is vaak hectisch en onwerkelijk. De werkelijkheid dringt maar ten dele door en steeds bij beetjes. Tegelijkertijd moet er van alles worden besloten en geregeld. Mensen komen helpen, herinneringen en ervaringen komen boven en worden gedeeld. Door de veelheid van emoties, ervaringen en mensen werkt het geheugen ‘fragmentarisch’. Sommige dingen komen heel indringend binnen, terwijl andere aan je voorbij gaan. Het geheugen werkt zo, maar dit pakt voor iedereen weer anders uit.

Foto’s
Veel naasten hebben daarom baat bij het vastleggen van herinneringen in de week na overlijden en de dag van de uitvaart. Alle stapjes die in het afscheid genomen worden dragen bij aan het fundament voor verwerking. Alle keuzes die gemaakt worden, alle mensen die komen helpen en iedereen die afscheid komt nemen. Vaak ervaren naasten bij het terugkijken van de foto’s heel positieve en troostrijke gevoelens.
Niet voor iedereen voorziet het bekijken van ‘uitvaartfoto’s’ in een behoefte. Maar dit kan veranderen in de tijd. Zeker ook wanneer er kinderen bij betrokken zijn. Als de foto’s er zijn, heb je altijd de keuze om er wel of niet naar te kijken. Herinneringsfotografie kan in de periode van ziekte, in de week van afscheid of de dag van de uitvaart.

Videoverslag
Niets is indringender dan een bewegend beeld en geluid, een videoverslag van de week na het overlijden of van de dag van de uitvaart. In de week na het overlijden en op de dag van de uitvaart is er intens contact, herinneringen worden gedeeld, anekdotes verteld er wordt gelachen en gehuild. Zeker ook op de dag van de uitvaart worden mooie en waardevolle woorden gesproken en bijzondere bijdragen geleverd. Soms doordat degene die vertelt, zingt of muziek speelt heel na staat, vaak ook omdat de meest begaafde sprekers en muzikanten uit de familie en vriendenkring zich hebben gemeld. Het is bijzonder waardevol om een videoverslag te hebben en bij gelegenheid terug te kunnen kijken.

Mini documentaire
Mensen die ongeneselijk ziek zijn hebben een zware opgave. Voor ons is het al moeilijk om hen te moeten gaan missen maar zij moeten alles en iederéén los gaan laten. Toch kan de periode van ziekte heel verbindend zijn. Het helpt om heel scherp te krijgen waar het in het leven werkelijk om draait. Vaak kan dat in kleine dagelijkse dingen zitten, maar ook in liefde, verbinding en woorden die we niet altijd uitspreken. Hier heeft documentaire maker Jocomien Kodde iets bijzonders op gevonden. Met haar bedrijf ‘Wat Blijft‘ neemt ze in de periode van ziekte een persoonlijk interview op met degene die ziek is en diens naasten ook maakt ze een compilatie van een dag uit het leven.
Dit is zo waardevol om te hebben, voor kinderen op terug te kunnen kijken, of om een fragment op de dag van de uitvaart te laten zien. De lach, de stem, de manier waarop iemand beweegt…. het is zo typisch, zo uniek, zo gewoon …. zo belangrijk om vast te leggen eigenlijk. Want alles wat nu zo gewoon is, is straks niet meer, nooit meer. Dat is misschien een van de weinige voordelen van ongeneeslijk ziek-zijn, dat je zoiets kunt doen en na kunt laten voor iedereen die je dierbaar is.

Herinneringskaartjes en online gedenken
De kring van genodigden heeft samen een schat aan herinneringen. Ervaringen en foto’s waarvan de familie en naaste vrienden soms helemaal geen weet hebben. Het verzamelen daarvan kan een heel welkome en dierbare aanvulling zijn op de eigen herinneringen. Het helpt om mensen expliciet uit te nodigen hun herinneringen, ervaringen en foto’s te delen. Dit kan bijvoorbeeld op herinneringskaartjes die je meestuurt met de rouwkaart en/of via een ‘online gedenken’ register. De condoleanceregisters en bijpassende bewaardozen van Onder Ons zijn van handgemaakt papier in diverse soorten en kleuren hierin kunnen alle kaartjes, linten en de opname van de afscheidsbijeenkomst bewaard worden http://www.olinopaperworks.com.

Herinneringenkleed
Het meebrengen van herinneringen, foto’s en kaartjes op de dag van de uitvaart kan een ritueel onderdeel zijn van het afscheid. Bijvoorbeeld door een ‘herinneringenkleed’. Dit is een kleed met vakjes en wordt op de kist, mand of baar gelegd. De genodigden lopen, vooraf of na afloop van de bijeenkomst ten afscheid langs de overledene en stoppen hun herinnering in een vakje van het kleed. Er zijn vele varianten denkbaar waarbij iedereen ‘een steentje’ kan bijdragen. We denken graag mee over wat voor jullie passend is. Kunstenares Joanna Janssen van ‘Kr8stof’ weeft van gebruikte kleding nieuwe stoffen, kleden, leefkussens of wades. Voor een leefkussen zou je kleding van de overledene kunnen gebruiken zodat deze dichtbij en tastbaar in je leven blijft. Voor een wade zou je juist kunnen denken aan kleding van naasten waarmee de overledene een laatste omhulling van dierbaren krijgt. Er zijn vele varianten mogelijk.

Levenslooptafel
Op de dag van de uitvaart zal het leven van de overledene de revue passeren, in verhalen, muziek en herinneringen. Dit kan ondersteund worden door een ‘levenslooptafel’. Op een lange tafel wordt van alles uitgestald wat typerend is voor de overledene en diens levensloop. Zo’n levenslooptafel wordt samengesteld door de naasten en kan worden aangevuld met foto’s, symbolen en herinneringen die de genodigden meebrengen.

Levensverhaal
Er zijn mensen die zich gespecialiseerd hebben in het schrijven en vertellen een levensverhaal van de overledene. Er wordt dan een interview gehouden met directe naasten. Vervolgens wordt uit dit geheel aan indrukken, feiten en typerende anekdotes in een verhaal geschreven en voorgelegd aan de naasten. Na eventuele wijzigingen, aanvullingen en instemming kan dit verhaal worden verteld of voorgelezen op de afscheidsbijeenkomst. Er zijn inmiddels veel mensen die sprekers bij uitvaarten zijn. Ik kan met jullie meedenken wie voor jullie passend is.

Levensverhaal bij leven
Sommige mensen zijn wandelende verhalenvertellers. Ze dragen hele familiegeschiedenissen, levendige herinneringen en legendarische anekdotes met zich mee. Als er gelegenheid is om die verhalen op te tekenen bij leven, blijft een schat aan familiegeschiedenis en verhalen van vriendschap bewaard voor de volgende generatie. Er zijn mensen die de gave hebben om deze verhalen in tekst te vangen en in kleine oplage te drukken. Een zo iemand is Theone Joostensz,  het levensverhaal in boekvorm gun eigenlijk iedereen. Want iedereen is uniek en heeft zijn of haar eigen verhaal, aangevuld met mooie foto’s is dit een tastbaar waardevol icoon van de overledene voor nabestaanden.

.

Troost-eten

Troost-eten is een informeel samenzijn aansluitend op de afscheidsbijeenkomst en condoleance. Mijn ervaring is dat deze bijeenkomsten een bijzondere meerwaarde hebben, ontspannen en informeel maar intens, evaluerend, delend en verbindend. Als een warm bad voor de directe naasten die een enerverende week en bijeenkomst achter de rug hebben. Dit samenzijn is:

• in de geest van de overledene
• op een locatie die betekenis heeft
• met eten dat passend is
• eventueel met muziek waar de overledene van hield
• met naasten die op de een of andere manier sterker verbonden zijn met de overledene of de naasten

Troost-eten als aanvullende dienst!

Soms hebben mensen de uitvaart al geregeld bijvoorbeeld via hun eigen verzekeraar maar willen ze wel graag aansluitend op de plechtigheid troost-eten op een eigen locatie. Daarom is het mogelijk om troost-eten als aanvullende dienst af te nemen. Vaak gaan mensen na afloop toch wel naar een van der Valk of andere horeca gelegenheid. Maar dit troost-eten wordt ervaren als een veel beter voelend en passend alternatief.

Wat gaan we doen?

We coördineren dan de wensen in de week van afscheid en uitvaart: van wat te eten tot sfeer op de gekozen locatie. Welk eten past nou typisch bij de overledene? Met hoeveel mensen zijn jullie na afloop van de plechtigheid?  Welke plek is geschikt om samen te komen? Hoe maken we sfeer op locatie? Zijn er mensen in de kring van naasten die willen mee helpen?
Bijna iedereen heeft wel iemand in de vrienden of familiekring waar je goed kan samen komen. Soms is dat het huis van de overledene soms van een familielid. Ook kan je denken aan de favoriete club van de overlede (bridge, tennis,..) of een buurthuis.

Wat kost het?

Qua kosten kan je globaal uitgaan van het volgende:

1. coördinatie gedurende de week en tijdens het troost-eten door Onder Ons
2. bepaal het aantal genodigden.
3. bepaal bedrag per persoon b.v. 10, 20 of 30 euro
   1. b.v. soep met brood en diverse smeersels 10 euro,
   2. b.v.Italiaans buffet pasta, basilicum pesto, salade + tiramisu 20 euro pp,
   3. b.v. 3 gangen buffet 30 euro p.p. b.v soep, Indische rijsttafel, toe spekkoek, koffie/thee met luxe bonbons
4. wijn bier, fris 10 euro p.p.
5. optioneel  huur servies /glaswerk/ tafels/stoelen
6. optioneel afwasservice

Voorbeeld 1. Jullie gaan aansluitend op de plechtigheid met 40 gasten naar het huis. Daar staat heerlijke soep met diverse smeersels en een salade voor jullie op een buffet. De buurmeisjes hebben elk een vriendin gevraagd, en samen serveren zij de drankjes en doen de afwas.

Coördinatie Onder Ons                        € 195,-
40 x 10 euro soep, brood, smeersels   € 400,-
40 x 10 drankjes .                                 € 400,-
————————————————————
totaal                                                   € 995,-

Voorbeeld 2 Jullie gaan na afloop van de plechtigheid met de directe familie (10 pers.) naar het ouderlijk huis terug. Daar staat soep en een uitgebreide Indische rijsttafel voor jullie klaar. Iedereen pakt zelf de drankjes en zorgt voor elkaar.

Coördinatie Onder Ons          € 195,-
10 personen x 30 .                 € 300,-
10 x drankjes                         € 100
wij doen de afwas                  €  60,-
—————————————————–
totaal                                     € 655,-